Phong cách tân cổ điển là gì?

Phong cách tân cổ điển là gì? Có nguồn gốc lịch sử thế nào? Hiện nay được ứng dụng ra sao trong thiết kế nhà ở? Toàn bộ những câu hỏi này sẽ được giải đáp thông qua bài viết: Hiểu về phong cách tân cổ điển hay Neo Classic trong thiết kế nhà ở hiện nay. Trong bài viết hôm nay, Nội Thất Hoàng Kim sẽ đưa bạn đến với hành trình tìm hiểu phong cách tân cổ điển từ nguồn gốc lịch sử đến những nét đẹp đặc trưng của nó trong thiết kế nội thất và kiến trúc.

Phong cách tân cổ điển là gì?

Hiểu đơn giản nhất, phong cách tân cổ điển là một phong cách đã được đổi mới (cách tân) từ phong cách cổ điển. Cái mới ở đây được hiểu là thay đổi và lược bỏ đi những chi tiết rườm rà, phức tạp (đặc trưng của phong cách cổ điển). Đồng thời giữ lại những chi tiết đầy tinh tế mang lại tổng thể hài hòa, thời thượng cho không gian kiến trúc.

Theo Wikipedia, kiến trúc tân cổ điển thuần túy là kết hợp của 3 yếu tố: Kiến trúc Hy lạp cổ đại – nguyên tắc kiến trúc của Vitruvius

Chất riêng của kiến trúc sư Andrea Palladio người Ý. Về hình thức, các kiến trúc tân cổ điển tập trung nhấn mạnh vào bức tường hơn là phối hợp các mảng màu sáng và tối. Tương tự như phong cách indochine, Tân Cổ Điển cũng là một trường phái thiết kế khá phổ biến tại Việt Nam hiện nay.

Phong cách Tân Cổ Điển trong kiến trúc?

Phong trào tân cổ điển mang tính quốc tế. Mặc dù kiến trúc tân cổ điển sử dụng từ ngữ giống như kiến trúc Baroque muộn, nhưng nó thường chú trọng vào bề mặt phẳng hơn là những khối hình điêu khắc.

Các khối nhô ra hoặc lùi vào tạo nên hiệu ứng ánh sáng và bóng tối một cách phẳng phiu, trong khi các tác phẩm điêu khắc phù điêu cũng có đặc điểm phẳng và thường được triển khai trong các cột gạch, dạng viên hoặc tấm. Những chi tiết riêng biệt được thiết kế độc lập rồi mới kết nối với nhau, thay vì được đan xen một cách tự nhiên trong những khối hoàn chỉnh.

Tân cổ điển là một phong trào quốc tế. Mặc dù kiến ​​trúc tân cổ điển sử dụng các từ vựng cùng cổ điển như kiến ​​trúc Baroque muộn, nó có xu hướng nhấn mạnh phẩm chất phẳng của nó, chứ không phải là khối lượng tác phẩm điêu khắc.

Các khối nhô hay lùi các hiệu ứng của chúng ánh sáng và bóng tối bằng phẳng hơn, điêu khắc phù điêu cũng phẳng hơn và có xu hướng làm chìm trong những trụ gạch, dạng viên hoặc các tấm. Các chi tiết riêng lẻ được làm riêng biệt rồi kết nối với nhau hơn là những khối đan xen, tự đầy đủ.

Phong trào Tân Cổ Điển trong hội họa & nghệ thuật

Tân cổ điển là một xu hướng nghệ thuật trong trang trí, thị giác, văn học, âm nhạc và kiến trúc, được lấy cảm hứng từ văn hóa và nghệ thuật cổ điển phương Tây, chủ yếu từ Hy Lạp và La Mã cổ đại. Xu hướng này chiếm ưu thế ở Bắc Âu từ giữa thế kỷ 18 cho đến cuối thế kỷ 19.

Tân cổ điển trong văn hóa, nghệ thuật và kiến trúc phát triển như một phản ứng trước phong cách Rococo, mà nhiều người cho rằng là quá thịnh soạn và nông cạn. Về mặt kiến trúc, Tân cổ điển mang những đặc điểm tương tự với kiến trúc cổ điển và Phục hưng, thể hiện sự trật tự và đơn giản; còn trong nghệ thuật, xu hướng này thường được lấy cảm hứng từ các tác

Phong trào Tân Cổ Điển ở Tây Ban Nha, Ba Lan-Litva, Hoa Kỳ

Chủ nghĩa tân cổ điển tại Tây Ban Nha đã được thể hiện qua công trình của Juan de Villanueva, người đã điều chỉnh những thành tựu ấn tượng và vẻ đẹp của Burke cho phù hợp với nhu cầu địa phương và lịch sử Tây Ban Nha. Ông đã xây dựng cho Charles III, người có ý định biến Madrid thành trung tâm Nghệ thuật và Khoa học.

Gần bảo tàng, Villanueva cũng xây dựng Đài quan sát thiên văn. Ông còn thiết kế nhiều biệt thự mùa hè cho các vị vua tại El Escorial và Aranjuez, cũng như cải tạo Quảng trường chính của Madrid, bên cạnh nhiều công trình quan trọng khác. Học trò của Villanueva đã tiếp tục mở rộng phong cách tân cổ điển ở Tây Ban Nha.

Khối thịnh vượng chung Ba Lan-Litva

Trung tâm của phong trào cổ điển tại Ba Lan là Warsaw dưới sự cai trị của vua Stanisław Tháng Tám Poniatowski. Đại học Vilnius trở thành một trung tâm quan trọng trong kiến trúc tân cổ điển ở Đông Âu, với sự dẫn dắt của các giáo sư nổi bật như Marcin Knackfus, Laurynas Gucevičius và Karol Podczaszyński.

Phong cách này được thể hiện rõ trong các công trình công cộng lớn, chẳng hạn như Đài quan sát của trường đại học, Nhà thờ Vilnius và tòa thị chính. Những kiến trúc sư và nghệ sĩ nổi tiếng hoạt động trong Khối thịnh vượng chung Ba Lan-Litva bao gồm Dominik Merlini, Jan Chrystian Kamsetzer, Szymon Bogumił Zug, Jakub Kubicki, Antonio Corazzi, Efraim Szreger, Christian Piotr Aigner và Bertel Thorvaldsen.

Kiến trúc tân cổ điển tại Washington DC và Virginia

Thị trấn Phần Lan thường được xây dựng bằng gỗ, chủ yếu theo phong cách tân cổ điển. Trong không gian nội thất, tân cổ điển đã khai thác vẻ đẹp của kiến trúc La Mã cổ đại, với cảm hứng từ những phát hiện tại Pompeii và Herculaneum.

Xu hướng này bắt đầu từ cuối những năm 1740 nhưng chỉ thực sự phổ biến vào những năm 1760, khi các tác phẩm như “Lê Antichità di Ercolan” cung cấp cái nhìn về các cổ vật của Herculaneum.

Ngay cả những thiết kế cổ điển sắc sảo nhất trong phong cách Baroque cũng được thể hiện qua phòng khách kiểu La Mã, lấy cảm hứng từ các kiến trúc vĩ đại như nhà thờ và đền thờ cổ.

Nguồn gốc của phong cách tân cổ điển Neo Classic

Nổi lên như một phong trào nghệ thuật mới thay thế các phong cách nghệ thuật cổ điển từ thế kỷ XVIII và tiếp tục phát triển đến tận ngày nay. Phong cách tân cổ điển được ca tụng như một tác phẩm mang tính timeless – trường tồn với thời gian.

Ngược dòng lịch sử, trước thế kỷ XV, Châu Âu thời kỳ trung cổ vẫn còn lạc hậu với chiến tranh liên miên, các thể chế chính trị chưa rõ. Cùng với đó, khoa học, nghệ thuật và kiến trúc cũng kém phát triển. Mãi cho đến sau thế kỷ XV – XVII là giai đoạn phát triển của phong trào Phục Hưng. Bắt nguồn từ Ý, phong trào này làm cho con người Châu Âu nổi lên mạnh mẽ và chiếm vị trí bá chủ thế giới.

Hai phong cách nghệ thuật nổi bật nhất trong thời kỳ đó phải kể đến Rococo và Baroque, len lỏi và ảnh hưởng tới mọi lĩnh vực đời sống từ văn hóa, mỹ thuật, kiến trúc, hội họa … Với 3 điểm đặc trưng nhất là: Sự phóng đại cảm xúc – Sự phô trương mãnh liệt – Việc thoát khỏi thực tế. Vào thế kỷ XVIII, sự xuất hiện của phong cách tân cổ điển Neo Classiclà một phong trào nghệ thuật hoàn toàn mới bắt nguồn từ Ý.

Tân cổ điển kế thừa tinh hoa thẩm mỹ và thay thế những đặc trưng vốn có của Rococo và Baroque nổi trội của thời kỳ trước. Về chi tiết, kiến trúc tân cổ điển hoàn toàn trái ngược phong cách trang trí tự nhiên của Rococo và kế thừa tính cổ điển truyền thống của kiến trúc Baroque muộn. Kiến trúc tân cổ điển thể hiện một cách “hài hòa”tính sang trọng qua từng đường nét, chi tiết và nội thất bên trong.

Nhìn vào kiến trúc tân cổ điển, người ta cảm thấy một không gian mang tính sang trọng, trang nhã đầy nhẹ nhàng và giản thiếu các yếu tố khoa trương quá đà. Vào những năm 1740, những công trình đầu tiên theo phong cách tân cổ điển đã được xây dựng tại các thành phố lớn của Ý như: Rome, Milan, Napoli…

Từ năm 1760, nghệ thuật tân cổ điển được phổ biến khắp Châu Âu, có mặt ở các nước Anh, Pháp, …Dần dà, Neo Classic đã trở thành đặc trưng của vẻ đẹp timeless trường tồn với thời gian cho kiến trúc nghệ thuật Châu Âu thời đó.

Cho đến nay, còn nhiều tranh cãi liên quan đến định nghĩa về phong cách tân cổ điển.Có quan điểm cho rằng, tân cổ điển là sự kết hợp của phong cách cổ điển và phong cách hiện tại. Nhưng khi nhìn vào một hành trình lịch sử của kiến trúc, nghệ thuật Châu Âu, có thể thấy đây là một phong trào nghệ thuật phát triển hoàn toàn độc lập.  Nói lên một thời kỳ rất đẹp của Châu Âu từ thế kỷ XVII cho đến ngày này.

LIÊN HỆ NỘI THẤT HOÀNG KIM